Ukraina dëshiron të bëhet një vend anëtar i Bashkimit Evropian me procedura të përshpejtuara, sipas deklaratave të kryeministrit Denis Schmihal për Politico. Kjo çështje pritet të dominojë samitin historik të kësaj jave BE-Ukrainë, i cili do të jetë gjithashtu i pari që do të mbahet mes dy vendeve. Megjithatë, synimet e Ukrainës janë në kundërshtim me atë që besojnë zyrtarët evropianë. Në fakt, askush në Bashkimin Evropian nuk beson se plani është real.
Komisionerët e Komisionit do të udhëtojnë në Kiev këtë javë përpara samitit të së premtes me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe krerët e Komisionit Evropian dhe Këshillit Evropian dhe pritet të thirren për të menaxhuar pritshmëritë e palës ukrainase.
Schmihal, nga ana e tij, vendos një plan kohor shumë të rreptë. “Ne kemi një plan shumë ambicioz për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian brenda dy viteve të ardhshme,” i tha ai Politico. “Ne presim që këtë vit, në vitin 2023, të kemi tashmë fazën e negociatave të para-anëtarësimit”, shtoi ai.
Evropa ka rezerva
Megjithatë, një kërkesë për anëtarësim në BE po shkakton një dhimbje koke për establishmentin e Brukselit, i cili po përpiqet të mbajë mundësinë e pjesëmarrjes së Ukrainës si një skenar për të ardhmen. Vitin e kaluar, presidenti francez Emmanuel Macron tha se mund të duhen dekada përpara se Ukraina të bëhet anëtare e bllokut evropian. Edhe liderët evropianë që mbështetën kandidaturën e Ukrainës në samitin e qershorit të kaluar pranojnë privatisht se perspektiva e anëtarësimit është disa vite larg, prandaj mund të jetë arsyeja pse ata e mbështetën idenë. Në fund, vendet kandidate si Serbia, Turqia dhe Mali i Zi janë në pritje për disa vite, me Ankaranë që pret që nga viti 1999.
Ukraina është një enigmë për BE-në. Shumë argumentojnë se Brukseli ka një përgjegjësi të veçantë ndaj Kievit, pasi kryengritja e Maidanit të vitit 2014 ishte një nga krizat që çoi në luftë. Ursula von der Leyen kishte thënë se Ukraina është “i vetmi vend ku qytetarët janë qëlluar pasi janë mbështjellë me një flamur evropian”. Aleatët e ngushtë të Kievit si Polonia dhe shtetet baltike mbështesin fuqimisht kandidaturën e Ukrainës, duke argumentuar se ajo po i reziston një agresori. Por anëtarët e gardës së vjetër të Evropës janë të shqetësuar sepse Ukraina, e cila përbën një superfuqi bujqësore globale, mund të kufizojë fuqitë dhe privilegjet e tyre. Ukraina dhe Polonia, me një popullsi prej 80 milionë banorësh, mund të bashkëpunojnë politikisht në Këshillin Evropian. Ka edhe nga ata që vlerësojnë se Kievi do të shteronte buxhetin e BE-së.
Samiti i së premtes në Kiev do të jetë i pari i Bashkimit Evropian në një rajon të shkatërruar nga lufta. Liderët pritet të kërkojnë ekuilibër.
Krerët e shteteve dhe qeverive të BE-së nuk do të marrin pjesë. Në të njëjtën kohë, zyrtarë të Këshillit Evropian janë në kontakt me shtetet anëtare për njoftimin që do të lëshohet. Disa vende këmbëngulin se deklarata duhet të jetë në të njëjtin drejtim siç u përdor në Këshillin Evropian të qershorit, duke vënë në dukje se ndërsa e ardhmja e Ukrainës qëndron brenda Bashkimit Evropian, vendet kandidate duhet të plotësojnë kritere specifike. Një zyrtar i lartë i BE-së vuri në dukje se pritshmëritë e Kievit janë mjaft të larta, por ka nevojë të plotësohen të gjitha kushtet e vendosura nga Komisioni.
Megjithatë, pritet përparim gjatë takimit të Zelensky me Ursula von der Leyen dhe presidentin e Këshillit Evropian Charles Michel.
Kërkesat dhe lufta kundër korrupsionit
Schmihal i tha Politico-s se ai shpreson që Ukraina do të arrijë një hap të rëndësishëm përpara të premten, veçanërisht në fusha specifike, një marrëveshje për një regjim pa viza për mallrat industriale, pezullimin e detyrimeve doganore për eksportet e Ukrainës për një vit tjetër dhe përparim aktiv në bashkimin me pagesën SEPA sistemi (Single Euro Payments Area), si dhe përfshirja e Ukrainës në roamingun e telefonisë celulare të Bashkimit Evropian. “Ne presim përparim dhe përshpejtim në rrugën tonë për nënshkrimin e këtyre marrëveshjeve,” tha ai.
Një çështje qendrore për integrimin e Ukrainës në Evropë është lufta kundër korrupsionit. Nënsekretari për infrastrukturën u shkarkua dhe nënsekretari për punët e jashtme dha dorëheqjen këtë muaj për skandale që lidhen me përfitimet e luftës në kontratat publike. Një zyrtar evropian i përfshirë në përgatitjet për samitin theksoi nevojën për reforma, duke vënë në dukje se Ukraina nuk mund të jetë e njëjtë si para luftës.
Schmihal këmbëngul se qeveria Zelensky po e merr seriozisht korrupsionin, duke miratuar një qasje të tolerancës zero. Madje ai u thirr edhe në procedurat ekspres të ndjekura në shkarkimin e zyrtarëve. Qeveria, vuri në dukje ai, synon të rishikojë legjislacionin e fundit për Gjykatën Kushtetuese bazuar në kushtet e Komisionit Evropian, i cili nuk mund të përjashtohet përpara seancës.
Pavarësisht nga rezultati, samiti i kësaj jave shihet se ka një vlerë të madhe simbolike dhe do t’i dërgojë një mesazh të fortë Moskës për synimet e Evropës. Në çdo rast, pas samitit, pyetja është nëse dhe sa shpejt mund të bëhen realitet retorika dhe premtimet. /albeu.com
