Kush janë ata? Si erdhën? Pse nuk janë zbuluar? Ky raport special u përgjigjet këtyre pyetjeve. Mafia shqiptare erdhi dorë për dore me homologen e saj italiane, zbulon një ekspert hetues që ka studiuar këto organizata kriminale.
Shqipëria ishte pas perdes së hekurt. Ndërmjet viteve 1945 dhe 1990, kufijtë e saj mbetën të mbyllur dhe shkëmbimi i saj me botën ishte i kufizuar. Me akses të kufizuar në investime dhe infrastrukturë të dobët, ekonomia e saj ishte një nga më të dobëtat në bllokun komunist, sipas raportit “Tentakula transnacionale, pika aksesi për grupet kriminale në Ballkan”, nga studiuesi Walter Kemp.
Në mesin e viteve 1960, u hap një venë e tregtisë ilegale: kontrabanda e cigareve nga Amerika e Veriut në Itali dhe Evropë, nëpërmjet Shqipërisë. Kontrabandistët kishin lidhje me mafian italiane, konkretisht, Nuova Camorra Organizzata, shkruan Albeu.com.
Regjimi i kohës krijoi një zonë të lirë për ardhjen e këtij produkti. Sipas studiuesit Kemp, duke marrë nëntë dollarë për çdo paketë, ajo qeveri do të kishte marrë rreth 35 milionë dollarë, midis 1968 dhe 1991.
Në këtë mënyrë, shpjegon studiuesi, Deti Adriatik, i quajtur më parë kufiri blu, u bë një derë drejt Lindjes për grupet kriminale italiane. Në këmbim, regjimi shqiptar fitoi rrjeta dhe valutë, kështu u hap Rruga Ballkanike. Rajoni i Ballkanit përfshin vendet e ish –Jugosllavisë.
Shqipëria nuk u bë pjesë e asaj që ishte Jugosllavia e atëhershme, por mbeti një satelit dhe megjithëse nuk ishte e përfshirë në luftën që shpërtheu midis viteve 1980 dhe 1990, ajo vuajti efektet.
Përafërsisht në të njëjtën kohë, në fund të viteve 1990, rreth dy të tretat e popullsisë shqiptare investuan kursimet e tyre në skemat piramidale; deri në atë pikë sa fitimet e këtyre strukturave fitimprurëse, por të brishta dhe ilegale, përfaqësonin gjysmën e PBB-së në atë vend.
Ajo shtëpi me letra ra në mënyrë jetike në vitin 1997 dhe shkaktoi një trazirë shoqërore: popullsia u armatos dhe sipas llogarisë së Kemp-it , 600,000 armë qarkulluan në vend, pothuajse gjysma e të cilave ishin pushkë kallashnikov (AK-47, prodhim sovjetik). U krijuan komitete të vetëmbrojtjes dhe pati të paktën 2000 të vdekur civilë.
Konflikti i Kosovës, në fund të dekadës, bëri që gjysmë milioni kosovarë të udhëtonin në Shqipëri. Kjo krijoi një krizë të re, sepse popullsia shqiptare nuk arriti në dy milionë banorë. Autoritetet në atë kohë identifikuan 23 grupe të krimit të organizuar që vepronin.
Me kalimin e shekullit dhe të mijëvjeçarit, më shumë se 10 mijë shqiptarë mbërritën në Itali, ky fenomen i diasporës shqiptare përcaktoi se Shqipëria ka një nga ritmet më të larta të emigrimit në botë, më shumë se një milion e gjysmë jetojnë në Evropë. Remitancat që ata dërgojnë përfaqësojnë afërsisht 12 përqind të PBB-së së atij vendi.
Trafikimi i qenieve njerëzore drejt Belgjikës, Francës, Italisë dhe Mbretërisë së Bashkuar filloi të intensifikohej, nëpërmjet rrjeteve që kishin lidhje edhe me tregtinë e heroinës dhe kanabisit. Mbretëria e Bashkuar pranoi shqiptarët si refugjatë, megjithëse shumë prej tyre u paraqitën si kosovarë që ikën nga konflikti. Në vitin 2000, ata tashmë kontrollonin tregun e kokainës në atë vend. Ndërsa shqiptarët kanë qenë aktivë në trafikun e qenieve njerëzore drejt Italisë që nga vitet 1990, para se të hynin në tregtinë e drogës, deri në vitin 2020, në burgjet italiane ishin 2300 shqiptarë, thekson Kemp, shkruan Albeu.com.
Kanali i mbërritjes së mafias shqiptare në Amerikën e Jugut ishte marrëdhënia e saj me rrjetet italiane të përfshira në trafikun e drogës. Raportet nga ai vend identifikojnë të paktën pesë organizata të mëdha kriminale. Siç konstaton hetimi i “Tentacles transnacionale”, operatorët shqiptarë ishin “bashkëpunëtorët e vegjël” të italianëve.
Mafia ‘Ndrangheta’, e cila është dominuese në rajonin italian të Kalabrisë, i merr të ardhurat nga tregtia e paligjshme e drogës dhe armëve. Deri në vitin 2007, ajo lëvizi rreth 50 miliardë dollarë, pra 3.5 për qind e PBB- së së atij vendi. Furnizuesit e saj të drogës, dhe veçanërisht kokainës, janë grupe kriminale kolumbiane. Sipas një raporti të përbashkët nga Zyra e Kombeve të Bashkuara për Drogën dhe Europol, që nga vitet 1990 grupi kriminal italian kalabre kishte marrëdhënie me kartelin Cali.
Gazetarja Cecilia Anesi ka vënë në hartë ‘Ndrangheta’. Sipas kërkimeve të saj, shqiptarët filluan si shoferë të trafikantëve italianë; ata punonin në portet e Amsterdamit dhe Roterdamit, ku merreshin ngarkesat e mëdha të kokainës. Gjithsesi, gjërat ndryshuan kur shqiptarët e kuptuan se mund të hynin vetë në këtë biznes dhe të kujdeseshin për të gjithë zinxhirin, madje të arrinin direkt tek furnitorët në Amerikën Latine, konkretisht, Kolumbi dhe Ekuador.
PARAJSA NË EKUADOR
Ky vendim për dërgimin e operatorëve nga Shqipëria erdhi si pasojë e disa faktorëve, të cilët e bënë mjedisin në Ekuador të favorshëm. Së pari, një Kushtetutë që nga viti 2008 shpalli konceptin e Shtetësisë Universale dhe hapi dyert gjerësisht për vizitorët, pa kërkesën e vizës. Së dyti, një dekret ekzekutiv që në vitin 2010 i dorëzoi Ministrisë së Brendshme të asaj kohe, e cila mbikëqyrte policinë, kontrollin e emigracionit.
Rrjedhimisht, filtrat e mbërritjes kombëtare pushuan së qeni pengesë për hyrjen e qytetarëve të kërkuar nga Interpoli, për shkak të precedentit të tyre kriminal. Një gjeneral i policisë, i intervistuar për këtë raport, pranoi se zyrtarët civilë të ngarkuar me kontrollin e imigracionit regjistronin vizitorë të bardhë, të cilët nuk flisnin anglisht, me identifikimin e “rusëve”, shkruan Albeu.com.
Kontrolli policor po rikuperon së fundmi mekanizmat biometrikë dhe është në krye të oficerëve që kanë linja shkëmbimi informacioni me polici të specializuara nga vende të tjera.
Në këtë mënyrë anëtarët e mafias shqiptare gjetën ambiente hyrjeje. Për të mos përmendur mundësitë e blerjes së një identiteti të rremë. Në një hetim të kryer në vend, rreth gjysmë duzine shtetas nga Ballkani u zbulua se e kishin marrë nënshtetësinë ekuadoriane nëpërmjet mekanizmave mashtrues, pra nëpërmjet pagesës në rrjetet e falsifikimit të dokumenteve.
Kështu, si ekuadorianë, ata u vendosën lehtësisht në portin e Guayaquil, nën fasadën e biznesmenëve të begatë. E padukshme për autoritetet e kontrollit, shkruan Albeu.com.
Me të dhënat e Nënsekretarit të Migracionit, Vistazo evidentoi se nga viti 2016 deri në muajt e parë të 2022 kanë ardhur 991 shtetas me origjinë shqiptare. Vetëm në vitin 2016 kanë hyrë 180 vizitorë nga ai vend, kryesisht meshkuj mbi 18 vjeç.
FASADAT E BIZNESEVE
Lehtësia e hapjes së kompanive për të eksportuar fruta (veçanërisht banane ) dhe prodhime deti u shfrytëzua nga biznesmenët e parë me kombësi shqiptare. Kështu veproi shqiptari Arbër Cekaj, i cili filloi të vinte në Ekuador në vitin 2009, me imazhin e një biznesmeni. Ai përdori rreth njëzet kompani eksportuese të frutave.
Raportet e Drejtorisë Kundër Narkotikëve të Policisë tregojnë rritjen eksponenciale të trafikut të drogës në Evropë. Vëllimi u rrit tetë herë midis 2015 dhe 2021, sipas raporteve të shikuara nga Vistazo.
Mekanizmi më i përdorur janë kontejnerët me fruta. Kjo metodë ishte më e përsëritura gjatë vitit 2022, sipas një agjenti kundër narkotikëve të intervistuar nga Vistazo.
Skanimi i kontejnerëve do të lejojë zbulimin e kontaminimit në struktura (muret e kontejnerëve) dhe në produkt, i cili përbën 47 për qind të konfiskimeve të përgjithshme të drogës, sipas këtij agjenti. Në të vërtetë, në fund të vitit 2021 qeveria urdhëroi që portet të kenë sisteme dhe teknologji për skanim. Aktualisht porti me progresin më të madh është Posorja, shkruan Albeu.com.
Sipas një zyrtari të lartë, vetëm një proces skanimi teknik, i kryer nga personeli që kalon testet periodike të besimit (poligraf) do të bëjë të mundur adresimin e problemit.
“Prania e trafikantëve shqiptarë në Amerikën Latine ka qenë e lidhur me numrin e vrasjeve dhe vdekjeve të dhunshme të qytetarëve të asaj origjine, të dyshuar si të lidhur me aktivitete të paligjshme”, thuhet në një dokument nga Zyra e Kombeve të Bashkuara kundër Krimit.
Ky fenomen ka filluar të jetë i dukshëm në vend që nga viti 2013. Në këtë periudhë janë vrarë me dhunë gjysmë duzinë qytetarë ballkanikë. Njëri prej tyre po përballej me një hetim për pastrim të mundshëm parash. Do të kishte të bënte gjithashtu me vdekjen e dhunshme të gazetarit Fausto Valdiviezo, i cili u qëllua në prill të 2013-ës./Albeu.com/
