Në vitet ’90, serbët dhe shqiptarët e Kosovës e ndanë klubin, tani janë dy “Trepça” në Mitrovicë

Bashkimi nuk është i mundur. Futbolli në Ballkan është shumë ndëretnik dhe Kosova është shembulli kryesor. Për shkak të luftës, klubi lokal Trepça u nda në ekipe serbe dhe shqiptare, ata luajnë në kampionate të ndryshme, edhe pse përfaqësojnë të njëjtin qytet.

Trepça ishte ekipi më i mirë në Kosovë dhe Jugosllavi. Por edhe para luftës, tifozët shqiptarë dhe serbë nuk e donin njëri-tjetrin 

Ura e re mbi lumin Ibër është një nga atraksionet kryesore të Mitrovicës. Ajo u ndërtua menjëherë pas Luftës së Kosovës për të lidhur pjesën veriore dhe jugore të qytetit. Shqiptarët jetojnë në bregun e djathtë, ndërsa serbët në bregun përballë. Dhe megjithëse përballja e hapur mes dy popujve në dekadat e fundit është kryer praktikisht pa të shtëna dhe shpërthime, ata janë shumë larg të kuptuarit. Për shembull, serbët kanë kërkuar prej kohësh të drejtën për të vizituar kishën e Shën Savës, e cila ndodhet në pjesën shqiptare të Mitrovicës. Autoritetet e Kosovës nuk e lejuan, kështu që në bregun e majtë u ndërtua një kishë e re për komunitetin ortodoks.

Futbolli është një histori e ngjashme. Klubi kryesor i qytetit ishte “Trepça” (e quajtur edhe zona e minierave afër Mitrovicës). Në vitin 1978, skuadra arriti në finalen e Kupës së vendit dhe në të njëjtën kohë u bë pjesëmarrësi i parë në ligën më të lartë të Jugosllavisë nga krahina autonome e Kosovës dhe Metohisë, ndonëse nuk qëndroi atje për një kohë të gjatë. Ngjarjet më dramatike në jetën e Trepçës dhe të gjithë vendit ndodhën nga fundi i viteve 1980. Edhe në Jugosllavinë e bashkuar, tensioni mbeti mes tifozëve të klubit: edhe pse serbët dhe shqiptarët dolën në fushë së bashku, tifozët në tribuna nuk e harruan identitetin e tyre kombëtar. Në fakt, ekipi kishte dy grupe ultras, dhe ata e trajtuan njëri-tjetrin me mosbesim, gjë që përfundimisht çoi në shembjen e Trepçës në 1999.

Pikërisht dhjetë vjet para Luftës së Kosovës, rajoni humbi një pjesë të të drejtave të autonomisë brenda Serbisë dhe kjo çoi në protesta në shkallë të gjerë. Për shembull, qindra minatorë shqiptarë nga Mitrovica ishin në grevë, të cilët hynë në grevë urie dhe nuk dolën në sipërfaqe për tetë ditë.

Sot, në kujtim të atyre ngjarjeve, skuadra e Trepçës ’89 luan në kampionatin e Kosovës, e cila megjithatë nuk ka të bëjë me finalistin e Kupës Jugosllave të vitit 1978.

Konflikti i fundit të viteve 1980 u shua vetëm përkohësisht. Derisa Lufta e Bosnjës ishte ndezur në Ballkan, disa klube nga Kosova vazhduan të luanin me ekipet serbe dhe malazeze. Për shembull, Prishtina luan në ligën e dytë që nga viti 1993, por dy vjet më vonë iu bashkua kampionatit paralel të Kosovës. Por që nga viti 1995, skuadra gilane, e cila u formua nga komuniteti mysliman i rajonit autonom, luante në mesin e klubeve serbe në kategorinë e dytë. Sa i përket Trepçës, ajo nuk ka mundur të konkurrojë as me klubet e ligës së dytë, ndaj ka luftuar me ekipet e tjera në Kosovë, duke marrë medaljen e artë të kampionatit vendor në vitin 1993.

Në vitin 1997, turneu u anulua për shkak të tensioneve të reja në rajon. Përplasjet ndëretnike u përshkallëzuan në një luftë të plotë në shkurt 1998. Një vit më vonë, forcat e NATO-s ndërhynë në konflikt dhe në qershor 1999, palët nënshkruan një marrëveshje armëpushimi. Ushtria jugosllave u largua nga rajoni dhe në vend të tyre hynë paqeruajtësit. Që atëherë, Beogradi nuk e kontrollon më këtë tokë dhe në vitin 2008 Kosova shpalli pavarësinë.

Me përfundimin e luftës, Mitrovica përfundimisht u nda në dy pjesë. E njëjta gjë ndodhi edhe me Trepçën: lojtarët shqiptarë refuzuan të luanin me serbët dhe në fakt themeluan klubin e tyre.

Një tjetër “Trepça” u shfaq në vitin 1999, por viti i themelimit mbeti i njëjtë 1932. Ngjyrat e klubit janë ruajtur gjithashtu e zeza dhe jeshile, dhe logoja ka ndryshuar vetëm nga ana kozmetike.

Në vitin 2010, Trepça shqiptare përsëri fitoi kampionatin e Kosovës.

Trepça shqiptare luan në stadiumin me emrin Adem Jasharit. Në Serbi ata e konsideronin terrorist

Në pjesën veriore të Mitrovicës jetojnë 30 mijë banorë, kjo është gjysma e sa jugut të Ibrit. Në gjysmën shqiptare ndodhet stadiumi më i madh aty ka luajtur edhe Trepça shumë e bashkuar. Serbët zakonisht i referohen me emrin e klubit, por zyrtarisht mban emrin e Adem Jasharit.

Ademi është një nga heronjtë e Kosovës. Në Prishtinë me emrin e tij kanë marrë një teatër dhe një aeroport, por në Serbi qëndrimi ndaj Jasharit është krejtësisht ndryshe, atje ai konsiderohet terrorist. Në vitet 1990, ai ishte një nga komandantët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës pas stërvitjes me përkrahësit e tjerë të pavarësisë së rajonit në një kamp luftarak në Shqipërinë fqinje.

Beogradi e ndiqete për një kohë të gjatë Jasharin, por ai u vra në vitin 1998 pas një bastisjeje në fshatin Prekaz, 20 kilometra në jug të Mitrovicës. Ademi ishte atje me familjen e tij dhe gjatë operacionit, ushtria dhe policia jugosllave vranë më shumë se 60 persona. Mes tyre nuk ishin vetëm militantë të Ushtrisë Çlirimtare, por edhe anëtarë të familjes Jashari. Këto ngjarje vetëm sa e forcuan autoritetin e separatistëve dhe sot në Kosovë nuk ka asnjë person të vetëm që të mos ketë dëgjuar për Jasharin. Në vitet 2000 në Prekaz u ndërtua një kompleks i madh memorial në kujtim të tij.

Autoritetet e Kosovës po përpiqen të shpëtojnë rrënojat e shtëpisë ku u vra Jashari.

Sa i përket stadiumit në Mitrovicë, ai është ndërtuar shumë kohë para luftës së Kosovës, në vitin 1938. Në vitin 1979 këtu luajti kombëtarja jugosllave, e cila me 35 mijë shikues priti Rumaninë në përzgjedhjen për Euro 1980. Po ashtu, arena me emrin Adem Jasharit ka pritur takimin e parë në histori të Kombëtares së Kosovës, kur futbollistët nga Haiti kanë mbërritur në Mitrovicë në vitin 2014. Loja miqësore ishte debutimi zyrtar për kombëtaren e re ballkanike, e cila pak më parë kishte marrë njohjen nga FIFA.

Dikur “Trepça” serbe duhej të luante në shtëpi me “Crvena” në Kupë, por rojet kufitare nuk e lanë skuadrën e Beogradit në Kosovë.

Nëse “Trepça” shqiptare luan në një stadium të rinovuar 18 mijë vendesh, tribunat e skuadrës serbe nga Mitrovica mund të akomodojnë katër herë më pak. Megjithatë, futbolli i madh mund të kishte ardhur edhe këtu, kur klubi nga bregu verior i Ibrit arriti në 1/16 e finales së Kupës së vendit. Në vitin 2019, Crvena Zvezda ishte dashur të vinte në Mitrovicë, por klubit kryeqytetas nuk iu lejua për shkak të qëndrimit të autoriteteve kosovare.

Mitrovica gjendet 40 minuta me makinë nga kufiri, i cili në Beograd quhet administrativ, kurse në Prishtinë shtetëror.

Para ndeshjes së Kupës, FIFA dhe UEFA kërkuan nga autoritetet e Kosovës që ta linin ekipin e Beogradit të largohej. Ata kanë shkuar me autobus, por barriera para tyre është mbyllur në kufi dhe nuk iu janë përgjigjur thirrjeve dhe letrave të Federatës së Futbollit të Serbisë në Prishtinë. Ndeshja u anulua, gjë që nuk i pengoi tifozët e Trepçës që të takohen dhe të vëllazërohen me lojtarët e Crvena pikërisht në pikën e kontrollit.

Ekipet luajtën të nesërmen. Ndeshja u mbajt në një fushë neutrale në qytetin Stara Pazova në veri të vendit në rajonin autonom të Vojvodinës. Përkundër vëllazërimit, Crvena mposhti serbët e Kosovës me rezultat 8:0. /albeu.com/