Sulmi i panikut është ndjenja e ankthit të papritur dhe intensiv, i cili gjithashtu shkakton simptoma fizike, si dridhje, çorientim, nauze, rrahje të shpejta dhe të parregullta të zemrës, tharje e gojës, gulçim, djersitje dhe marramendje.
Simptomat e një ataku paniku nuk janë të rrezikshme, por ato mund të bëhen shumë të frikshme, shpesh duke e bërë pacientin të ndihet sikur ka një atak në zemër sa do të shembet apo edhe do të vdesë. Shumica e sulmeve të panikut zgjasin nga pesë minuta deri në gjysmë ore.
Si të menaxhoni një sulm paniku
Paul Salkovskis, profesor i Psikologjisë Klinike dhe Shkencave të Aplikuara në Universitetin e Bath, thekson se është e rëndësishme të mos lejoni që frika e një sulmi paniku t’ju mposht.
“Sulmet e panikut gjithmonë kalojnë dhe simptomat nuk janë shenja se diçka e keqe po ndodh. Thuajini vetes se simptomat që po përjetoni janë thjesht për shkak të stresit. Mos kërkoni për shpërqendrime. Mbrohuni kundër sulmit dhe përpiquni të vazhdoni të bëni gjërat. Nëse është e mundur, është e rëndësishme të përpiqeni të qëndroni në situatë derisa stresi të ulet”, thotë profesori dhe shton:
“Përballuni me frikën tuaj. Nëse nuk përqendroheni tek ajo, i jepni vetes mundësinë të zbuloni se asgjë nuk po ndodh. Kur ankthi fillon të kalojë, përqendrohuni në mjedisin rreth jush dhe vazhdoni të bëni atë që bënit më parë. Nëse ju jeni duke përjetuar një sulm paniku të shkurtër e të papritur, mund të ndihmojë të keni dikë me vete për t’ju siguruar se do të kalojë dhe se simptomat nuk janë asgjë për t’u shqetësuar.”
Ushtrime të frymëmarrjes për sulme paniku
Nëse gjatë një ataku paniku po merrni frymë me shpejtësi, mund të bëni një ushtrim frymëmarrjeje që do të lehtësojë edhe simptoma të tjera. Provoni:
thithni sa më ngadalë, thellë dhe butësisht të mundeni përmes hundës
të nxirrni ngadalë, thellë dhe butësisht përmes gojës
i ndihmon disa të numërojnë në mënyrë të qëndrueshme nga një në pesë me çdo frymëmarrje dhe nxjerrje
mbyllni sytë dhe përqendrohuni në frymën tuaj
Me shumë mundësi do të filloni të ndiheni më mirë brenda pak minutash, por mund të ndiheni të lodhur më pas.
Mënyrat për të parandaluar sulmet e panikut
“Duhet të përpiqeni të kuptoni se çfarë ju streson dhe i përkeqëson simptomat tuaja. Është gjithashtu e rëndësishme të mos kufizoni lëvizjet dhe aktivitetet tuaja të përditshme”, sugjeron Dr. Salkovskis.
Aplikimi i përditshëm i ushtrimeve të frymëmarrjes do të kontribuojë në parandalimin, por edhe në lehtësimin e sulmeve të panikut kur ato të ndodhin përfundimisht.
Ushtrimet e rregullta, veçanërisht ushtrimet aerobike, do t’ju ndihmojnë të menaxhoni nivelet e stresit, të çlironi tensionin, të përmirësoni humorin dhe të rrisni besimin.
Hani vakte të rregullta për të stabilizuar nivelet e sheqerit në gjak. Shmangni kafeinën, alkoolin dhe duhanin, zakone që përkeqësojnë sulmet e panikut. Grupet mbështetëse mund të ofrojnë këshilla të dobishme se si të menaxhoni në mënyrë efektive krizat tuaja dhe mund të jetë qetësuese të dini se njerëzit e tjerë po përjetojnë të njëjtat ndjenja.
Terapia konjitive e sjelljes (CBT) mund të identifikojë dhe ndryshojë modelet negative të mendimit që nxisin sulmet e panikut.
A është çrregullimi i panikut një çrregullim?
Nëse vazhdimisht ndiheni të stresuar dhe të shqetësuar, veçanërisht kur do të ndodhë sulmi juaj i radhës, mund të vuani nga çrregullimi i panikut. Njerëzit me çrregullime paniku mund të shmangin situatat që mund të shkaktojnë një sulm paniku, madje mund të kenë frikë dhe të shmangin vendet publike (agorafobia).
“Nuk ka zgjidhje të shpejtë, por nëse krizat ndodhin njëri pas tjetrit, është mirë të kërkoni ndihmë mjekësore”, përfundon Dr. Salkovskis.
