Vjedhja, marrja e diçkaje që u përket të tjerëve pa leje, mund të bëhet një varësi. Kleptomania nuk përkufizon veprimet ekstreme sa hyrja në shtëpitë e njerëzve, ose vjedhjen e objekteve me çmime të larta.
Në fakt ky zakon mund të jetë për shkak të kontrollit të dobët të impulsit që çon në çrregullime të varësisë dhe çrregullime kompulsive. Kur vjedhja bëhet një varësi, ajo quhet kleptomani.
Çfarë është Kleptomania?
Kleptomania i referohet një çrregullimi të kontrollit të impulsit në të cilin ju zhvilloni një paaftësi për t’i rezistuar dëshirave për të vjedhur. Zakonisht, njerëzit kleptomanë zgjedhin objekte ose artikuj që nuk ju nevojiten në përgjithësi, të cilat nga ana tjetër kanë pak se aspak vlerë monetare.
Ndërsa është një gjendje e rrallë, mund të shkaktojë shqetësim emocional për personin që e vuan por edhe për njerëzit e dashur. Çrregullimi shoqërohet me probleme me vetëkontrollin në sjellje dhe emocione. Kur dikush ka një problem të kontrollit të impulsit, nuk është në gjendje t’i rezistojë tundimit për të bërë gjëra të dëmshme ose të tepruara për të vetë ose për njerëzit e tjerë.
Përveç kësaj, kjo gjendje i bën njerëzit që vuajnë të jetojnë një jetë plot fshhtësi për shkak të turpit, pasi ata kanë frikë nga paragjykimi dhe nuk kërkojnë ndihmë mjekësore.
Faktorët që mund të ndikojnë në varësinë ndaj vjedhjes
Shkaqet e kleptomanisë nuk dihen. Megjithatë, teoritë sugjerojnë se pabarazitë e impulseve në tru janë përgjegjëse për gjendjen. Më shumë kërkime janë të nevojshme për të kuptuar plotësisht këto shkaqe të mundshme.
Sistemi opioid i trurit
Varësia ndaj vjedhjes ka të bëjë më shumë me një gjendje psikologjike sesa një dëshirë për të fituar financiarisht ose materialisht. Gjërat që kleptomanët vjdhin nuk kanë vlerë dhe zakonisht njerëzit që i vjedhin mund t’i përballojnë ekonomikisht nëse do t’i blinin. Pra të jesh kleptoman nuk është njëlloj me vjedhjet kriminale, ku vidhen gjëra që kanë vlerë monetare dhe personi që i vjedh nuk e ndjen nevojën për ta bërë, por zgjedh ta bëjë nga dëshira. Kur sistemi opioid i trurit tuaj është i pabalancuar, njeriu ka nxitje të forta për të vjedhur, të shoqëruara me ankth dhe tension. Një përzierje emocionesh. Pas vjedhjes, kleptomanët marrin një ndjenjë kënaqësie dhe lehtësimi.
Ndonjëherë, ata mund të ndiejnë faj ose pendim pas aktit, por pavarësisht kësaj nuk e kontrollojnë dot veten. Kur keni kleptomani, ju prireni të vidhni kur jeni vetëm dhe zakoni është spontan. Ndërsa vjedhja kriminale është e planifikuar mirë dhe mund të përfshijë njerëz të tjerë. Përveç kësaj, pasi të keni vjedhur, vështirë se do t’i përdorni sendet që vidhni dhe në vend të kësaj do t’i jepni ose do t’i ruani.
Çrregullimet e varësisë
Vjedhja mund të bëjë që truri të çlirojë dopaminën, një transmetues që shkakton ndjenja të këndshme. Vjedhja stimulon një ndjesi të këndshme që ju shtyn ta bëni atë në mënyrë të përsëritur si një ndjenjë emocionale ose psikologjike. Sa më shumë të shijoni nxitimin që vjen me vjedhjen, aq më shumë dëshironi ta bëni atë për të mbushur një boshllëk emocional ose fizik në jetën tuaj.
Probleme me serotoninën
Serotonina është një kimikat natyral i trurit që ndihmon në rregullimin e humorit dhe emocioneve. Kur truri nuk ka nivele të mjaftueshme të hormoneve, ju bën të zhvilloni sjellje impulsive.
Problemet e shëndetit mendor:
Vjedhja mund të jetë për shkak të vetëvlerësimit të ulët, xhelozisë, depresionit, çrregullimeve të të ngrënit dhe presionit të bashkëmoshatarëve. Problemet sociale si izolimi dhe përjashtimi mund të krijojnë gjithashtu një boshllëk emocional. Ju mund të kërkoni sjellje impulsive për të provuar pavarësinë tuaj ose për të përfituar kënaqësi nga akti. Ndonjëherë, kjo është për shkak se ju doni të veproni kundër miqve dhe familjes.
Ju jeni gjithashtu në rrezik të zhvillimit të kleptomanisë nëse keni:
Histori familjare: Të kesh një person të rëndësishëm, si prind ose vëlla ose motër me një çrregullim obsesiv-kompulsiv, kleptomani ose çrregullime të përdorimit të substancave, mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të kleptomanisë.
Një sëmundje mendore: Në shumicën e rasteve, njerëzit me kleptomani kanë gjithashtu sëmundje të tjera mendore si çrregullimi i ankthit, çrregullimi bipolar ose një çrregullim i të ngrënit. Mund të jetë gjithashtu për shkak të një çrregullimi të personalitetit ose çrregullimit të përdorimit të substancave.
Trajtimi i Kleptomanisë
Është sfiduese të trajtosh vetëm kleptomaninë dhe marrja e ndihmës mjekësore është një domosdoshmëri. Metodat e trajtimit përfshijnë një kombinim të medikamenteve dhe psikoterapisë për të adresuar shkaktarët dhe shkaqet.
Terapia kognitive e sjelljes:
Terapistët mund t’ju ndihmojnë të trajtoni shkaktarët që ju bëjnë të vidhni. Qëllimi është t’ju ndihmojë të ndaloni sjelljen e dëmshme përmes teknikave sistematike të desensibilizimit dhe sensibilizimit të fshehtë. Në desensibilizimin sistematik, ju praktikoni teknika relaksimi që ndihmojnë me kontrollin e dëshirave për të vjedhur. Në sensibilizimin e fshehtë, ju imagjinoni veten duke u përballur me pasoja negative pas vjedhjes, duke ju mundësuar të shmangni zakonin.
Medikamentet: mjeku juaj mund të përshkruajë një frenues selektiv të rimarrjes së serotoninës për të balancuar opioidet në tru për ekuilibrin e duhur kimik. Medikamentet e varësisë mund të përshkruhen gjithashtu si një mënyrë për të trajtuar, por jo për ta kuruar atë./Living
