Udhëheqësja e ekstremit të djathtë drejt fitores në Itali, pse zgjedhja e Giorgia Meloni si kryeministre mund të alarmojë Europën

Nga BBC

Udhëheqësja e ekstremit të djathtë Giorgia Meloni ka shpallur fitoren në zgjedhjet e Italisë dhe është në rrugën e duhur për t’u bërë kryeministrja e parë grua në vend.

Meloni pritet gjerësisht të formojë qeverinë më të djathtë të Italisë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Kjo do të alarmojë pjesën më të madhe të Evropës pasi Italia është ekonomia e tretë më e madhe e BE-së.

Megjithatë, duke folur pas votimit, Meloni tha se partia e saj Vëllezërit e Italisë do të “qeveriste për të gjithë” dhe nuk do të tradhtonte besimin e njerëzve.

“Italianët kanë dërguar një mesazh të qartë në favor të një qeverie të krahut të djathtë të udhëhequr nga Vëllezërit e Italisë”, u tha ajo gazetarëve në Romë.

Ajo parashikohet të fitojë deri në 26% të votave, bazuar në rezultatet e përkohshme, përpara rivalit të saj më të afërt Enrico Letta nga qendra e majtë.

Aleanca e krahut të djathtë të Meloni, e cila përfshin gjithashtu Ligën e ekstremit të djathtë të Matteo Salvinit dhe qendrën e djathtë të ish-kryeministrit Silvio Berlusconi, Forza Italia, tani duket të ketë kontrollin e Senatit dhe Dhomës së Deputetëve, me një 42.2% të parashikuar.

Suksesi i partisë së saj në votim maskoi faktin se aleatët e saj performuan dobët, me partinë e Salvinit që ra nën 9% të votave dhe Forza Italia edhe më poshtë.

Vendimi se kush do të bëhet lideri i ardhshëm i Italisë varet nga presidenti, jo Giorgia Meloni dhe kjo do të marrë kohë.

Edhe pse ka punuar shumë për të zbutur imazhin e saj, duke theksuar mbështetjen e saj për Ukrainën dhe duke zbehur retorikën anti-BE, ajo drejton një parti të rrënjosur në një lëvizje të pasluftës që u ngrit nga fashistët e diktatorit Benito Musolini.

Në fillim të këtij viti ajo përshkroi prioritetet e saj në një fjalim të zhurmshëm për partinë e ekstremit të djathtë të Spanjës Vox: “Po familjes natyrore, jo lobit LGBT, po identitetit seksual, jo ideologjisë gjinore… jo dhunës islamike, po për të siguruar kufijtë, jo për migrimin masiv… jo për financat e mëdha ndërkombëtare… jo për burokratët e Brukselit!”

Parashikimet e vendosin shumë prapa aleancën e qendrës së majtë me 26% dhe figura e Partisë Demokratike Debora Serracchiani tha se ishte një mbrëmje e trishtuar për Italinë. E djathta “ka shumicën në parlament, por jo në vend”, këmbënguli ajo.

E majta nuk arriti të krijonte një sfidë të qëndrueshme me partitë e tjera, pasi qeveria 18-mujore e unitetit kombëtar të Italisë u rrëzua në korrik dhe zyrtarët ishin të dobët edhe para votimit. Lëvizja Pesë Yjet nën drejtimin e Giuseppe Conte është në rrugën e duhur për vendin e tretë, por pavarësisht se ka disa politika të qendrës së majtë, nuk e sheh sy për sy me Enrico Lettën.

Pjesëmarrja ra në një nivel të ulët rekord prej 63,91%, pothuajse 10 pikë më pak se 2018. Nivelet e votimit ishin veçanërisht të dobëta në rajonet jugore, përfshirë Siçilinë.

Italia është një baba themelues i Bashkimit Evropian dhe një anëtar i NATO-s, dhe retorika e Meloni për BE-në e vendos atë pranë liderit nacionalist të Hungarisë, Viktor Orban.

Aleatët e saj të dy kanë pasur lidhje të ngushta me Rusinë. Berlusconi, 85 vjeç, pretendoi javën e kaluar se Vladimir Putin ishte shtyrë për të pushtuar Ukrainën, ndërsa Salvini ka vënë në pikëpyetje sanksionet perëndimore ndaj Moskës.

Meloni dëshiron të rishikojë reformat italiane të rënë dakord me BE-në në këmbim të pothuajse 200 miliardë euro grante dhe kredi për rimëkëmbjen pas Covid-it, duke argumentuar se kriza e energjisë ka ndryshuar situatën.

Drejtori politik afatgjatë i kryeministrit hungarez, Balazs Orban, nxitoi të uronte partitë e krahut të djathtë të Italisë: “Ne kemi nevojë më shumë se kurrë për miq që ndajnë një vizion dhe qasje të përbashkët ndaj sfidave të Evropës”.

Në Francë, Jordan Bardella i Tubimit Kombëtar të ekstremit të djathtë tha se votuesit italianë i kishin dhënë shefes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen një mësim përulësie. Ajo kishte thënë më herët se Evropa kishte “mjetet” për t’u përgjigjur nëse Italia shkonte në një “drejtim të vështirë”.

Megjithatë, Prof Gianluca Passarrelli i Universitetit Sapienza të Romës tha për BBC-së se mendonte se ajo do të shmangte lëkundjen e varkës në Evropë dhe do të fokusohej në politika të tjera: “Mendoj se do të shohim më shumë kufizime mbi të drejtat civile dhe politikat ndaj LGBT dhe emigrantëve.”

Salvini do të shpresojë të kthehet në ministrinë e brendshme për të ndaluar anijet e emigrantëve që kalojnë nga Libia.

Këto zgjedhje shënojnë një të tretën e zvogëlimit të madhësisë së dy shtëpive dhe kjo duket se ka përfituar partitë fituese.

Një sondazh i televizionit Rai tregoi që të tre partitë do të kishin 227-257 vende në dhomën e rinovuar me 400 vende dhe 111-131 vende nga një total prej 200 vendeve në Senat. Salvini tha se e djathta kishte një avantazh të qartë në të dyja dhomat.

I njëjti sondazh i Rai zbulon gjithashtu se sa dominues ka të ngjarë të jetë koalicioni i udhëhequr nga Meloni. Qendra e majtë do të mbante vetëm 78-98 vende në Dhomë dhe 33-53 në Senat./albeu.com