Disa faktorë duket se ndikojnë në jetëgjatësinë.
Hulumtimet kanë treguar se gjenet parashikojnë rreth 25% të jetëgjatësisë së një personi, me dietën, mjedisin, stërvitjen dhe faktorë të tjerë në jetën tonë të përditshme që parashikojnë pjesën tjetër.
Sipas profesorëve të Shkollës së Mjekësisë të Universitetit Kombëtar dhe Kapodistrian të Athinës, ju nuk mund t’i ndryshoni gjenet tuaja, por përmirësimi i dietës suaj do t’ju bëjë më të shëndetshëm dhe mund të bëjë një ndryshim në jetën tuaj të pritur.
Dhe studimet tregojnë se edhe nëse filloni pas moshës së mesme ose bëni përmirësime më vonë , mund të shtoni një dekadëose më gjatë në jetëgjatësinë tuaj.
Janë identifikuar 5 vende në botë ku njerëzit kanë jetëgjatësi jashtëzakonisht të gjatë, shpesh duke jetuar deri në 100 ose më shumë.
Këto zona, të quajtura “Zonat Blu”, përfshijnë Gadishullin Nicoyan në Kosta Rika, qytetin e Loma Linda në Kaliforni dhe ishujt Okinaëa në Japoni, Sardenja në Itali dhe Ikaria në Greqi.
Në pamje të parë, dieta, mënyra e jetesës dhe zakonet e njerëzve në këto “Zona Blu” mund të duken krejt të ndryshme nga njëra-tjetra.
Shumë nga njerëzit e Sardenjës jetojnë në terrene malore, ku gjuajnë, peshkojnë dhe mbledhin ushqimin e tyre, si qumësht dhie, elbi dhe perime kopshti.
Banorët për një kohë të gjatë të Loma Linda janë pjesë e një komuniteti të lidhur ngushtë që shmang kafeinën dhe alkoolin dhe ndjek një dietë kryesisht vegjetariane, ndërsa në Ikaria njerëzit hanë një dietë tipike mesdhetare me shumë fruta dhe perime dhe sasi të moderuar të mishit dhe ushqimeve të detit.
Okinaëanët kanë konsumuar historikisht një dietë me bazë bimore.
Ata marrin shumë nga kaloritë e tyre nga patatet e ëmbla dhe perimet e freskëta, të cilat shpesh i mbledhin nga kopshtet e tyre. Ndërkohë, nicoyanët njëqindvjeçar priren të hanë një dietë tradicionale mezoamerikane të pasur me ushqime bimore me niseshte si misri dhe fasulet.
Por ndërsa zakonet e tyre të të ngrënit janë të ndryshme në shumë mënyra, ata ndajnë të paktën katër parametra të përbashkët.
Ju mund t’i përfshini këto parime të zakonshme ushqimore njëqindvjeçare në jetën tuaj duke bërë sa vijon:
Hani shpesh bishtajore. Bishtajoret janë veçanërisht të njohura me njerëzit që jetojnë në “Zonat Blu”. Soja është një pjesë e rëndësishme e dietës tradicionale në Okinaëa, siç janë fasulet fava në Sardenjë dhe fasulet e zeza në Nicoyan.
Hani një grusht arra çdo ditë. Arrat janë të pasura me vitamina, fibra dhe minerale dhe janë një përbërës bazë ushqyes për shumë banorë të “Zonave Blu”. Arrat dhe bajamet, për shembull, janë të njohura në Ikaria dhe Sardenjë, ndërsa në Nicoyan ata i duan kikirikët.
Mëngjes si një mbret, drekë si një princ dhe darkë si një i varfër. Njerëzit në shumicën e “Zonave Blu” priren të hanë shumicën e kalorive të tyre herët gjatë ditës dhe jo më vonë. Banorët e Okinaëanit tradicionalisht hanë një mëngjes të bollshëm dhe një drekë modeste, madje nuk hanë as darkë.
Hani vakte së bashku me familjen tuaj. Në “Zonat Blu” është e zakonshme që familjet të hanë së bashku të paktën një vakt ditor, zakonisht drekën ose vaktin e fundit të ditës. Edhe pse është e vështirë për familjet me jetë të ngarkuar që të hanë shpesh vaktet së bashku, ia vlen të përpiqeni ta bëni sa më shpesh që të mundeni. Familjet që hanë së bashku priren të hanë vakte më ushqyese ndërsa hanë më ngadalë. Ata hanë më shumë fruta dhe perime dhe fëmijët e tyre kanë më pak gjasa të zhvillojnë obezitet.
Sigurisht, vetëm dieta nuk është faktori i vetëm që lidhet me një jetëgjatësi të lartë, përfundojnë profesorët.
Hulumtimet kanë treguar se njerëzit që jetojnë në komunitete ku jetëgjatësia është e zakonshme zakonisht kanë lidhje të forta me miqtë dhe familjen, një ndjenjë qëllimi jashtë vetes dhe një këndvështrim pozitiv për jetën.
Ata angazhohen në nivele të larta të aktivitetit fizik dhe kalojnë shumë kohë jashtë shtëpisë, kopshtarisë, bujqësisë ose shoqërohen me njerëz të tjerë në komunitetet e tyre.
