Nga Vladislava Gubolova, euobserver
Gjatë 16 viteve të saj si kancelare, Angela Merkel ka qenë një mbështetëse e fortë e Europës Qendrore dhe Lindore . Ajo i njihte shumë mirë sfidat e tyre. Merkel u rrit në Gjermaninë Lindore, studioi në atë kohë në Çekosllovaki dhe admiroi lëvizjet antikomuniste të rajonit, si Solidariteti i Polonisë.
Ndërsa po ndodhnin ndryshime serioze midis Berlinit dhe disa qeverive të EQL, Merkel, duke kuptuar historinë dhe kompleksitetin e rajonit, ndoqi politikën e saj “derë e hapur”. Askush nuk pret që pasardhësit e saj të jenë aq të përshtatshëm sa ajo.
Kjo ka rëndësi, sepse vendet e EQL vazhdojnë të jenë të varura nga Gjermania, veçanërisht në aspektin ekonomik. Për shumicën, Gjermania është partneri i tyre kryesor tregtar, dhe sidomos për Republikën Çeke, Hungarinë, Poloninë dhe Sllovakinë.
Si anëtarë të BE-së, shtetet e Europës Qendrore ishin në gjendje të forcoheshin dhe të gëzonin prosperitet. Për më tepër, këmbëngulja e Merkelit për të mbajtur të hapur dialogun midis Berlinit, EQL dhe BE -së, për disa kohë, e mbajti në kontroll rajonin. Kjo ishte reciprokisht e dobishme.
Berlini përfitoi nga mbështetja e EQL për çështjet europiane. Në këmbim, vendet e EQL-së përfituan ekonomikisht. Dhe kur disa qeveri të EQL -së e treguan veten në aspektin populist dhe madje edhe konfrontues në skenën e BE -së, Berlini i Merkelit zgjodhi të mos i ndërpriste lidhjet, por më tepër të përdorte kanalet e veta për të ndërmjetësuar midis BE -së dhe këtyre qeverive djallëzore.
Megjithatë, me Merkelin në pozicionin drejtues, rajoni i EQL kishte një mbështetës të qëndrueshëm. Në të njëjtën kohë, rajoni shpesh ndihej si një anëtar inferior i grupit. Shumë vende të EQL mendojnë se boshllëku i pashmangshëm i krijuar pas largimit të Merkel këtë vjeshtë u jep atyre mundësinë për të marrë një rol më të madh brenda BE –së.
Ndërsa ata kanë qenë, në përgjithësi, ndjekës të vullnetshëm të propozimeve dhe përparësive të politikave gjermane, ata tani mund të jenë nismëtarë dhe udhëheqës. Ndërsa ky nocion është i pranueshëm për një pjesë të popullsisë që mendojnë se vendet e tyre ende konsiderohen si më pak të rëndësishme dhe më pak të afta për të dhënë ide konstruktive nga shtetet anëtare të Europës Perëndimore, në realitet rajoni nuk është një entitet homogjen ose i gatshëm për të marrë një rol të tillë.
Për shembull, shpesh ka dallime serioze në prioritetet. Polonia dhe shtetet baltike e perceptojnë Rusinë si një kërcënim kryesor dhe nuk janë të gatshëm të bëjnë lëshime ndaj saj. Nga ana tjetër, Hungaria dhe Bullgaria shpesh kanë marrë një qëndrim më të butë. Me shtytjen e forcuar nga Kina, Hungaria është cilësuar si një qendër mbështetëse në Europë, ndërsa Lituania u largua zyrtarisht nga formati i bashkëpunimit 17+1.
Rajoni ka parë stile dhe ideologji të ndryshme të qeverisjes. Polonia, Hungaria dhe Sllovenia po forcojnë stilet e tyre populiste të brendshme dhe ato të jashtme konfrontuese. Bullgaria gjendet në një krizë të thellë politike pas viteve të një profili të ulët në BE; Estonia është ende një ujk i vetëm në qeverisje; dhe, në përgjithësi ka ende skandale dhe mangësi serioze korrupsioni në drejtësi, shëndetësi dhe sistemet sociale të shteteve të EQL.
Me këtë bagazh, është e vështirë të shihet se rajoni mund të marrë një rol të ri drejtues brenda BE -së. Pasi edhe nëse ekziston vullneti, shtetet e tjera anëtare nuk do të kenë shumë besim në një grupim të tillë. Ajo që është më e besueshme, dhe tashmë ka ndodhur, është që vendet e EQL duhet të bëjnë aleanca të ndryshme, bazuar në çështje me interes. Kjo strukturë fluide, i lejon secilit vend të drejtën për më shumë përfitime.
Formati më i njohur, Katër shtetet e Vishegradit (V4), ka qenë në të kaluarën një mjet i dobishëm për të avancuar interesat e tyre, përfshirë edhe në BE. Kohët e fundit, megjithatë, ka pasur një përhapje të formateve të tjera, si ‘Central Five’ (Hungari, Sllovaki, Slloveni, Austri, Republikë Çeke), ‘Slavlateral trilateral’ (Austri, Republika Çeke, Sllovaki) ose ‘Bukuresht Nine’ (Poloni , Rumani, Bullgari, Republika Çeke, Estoni, Hungari, Letoni, Lituani, Sllovaki).
Për më tepër, diskutimet rreth çështjeve të ndryshme midis disa vendeve të EQL dhe shteteve anëtare jugore ose perëndimore nuk janë një risi.
Çështjet mund dhe i ndajnë rajonet.
Por ajo çfarë duhet të kemi parasysh në të ardhmen e afërt është rritja e harmonizimit midis shteteve anëtare të EQL. Diçka e tillë mund të ndryshojë disa stereotipe mbi kapacitetin e rajonit për të filluar dhe prodhuar në mënyrë konstruktive ide.
Në mënyrë të barabartë, ato do të sigurojnë kanale të shumta joformale të komunikimit dhe për këtë arsye do të kenë ndikim. Me largimin e kancelares Merkel, ndikimi joformal mund të jetë mjeti më i mirë që rajoni mund të ketë për të mbrojtur veten./abcnews.al
