Në ditën e hapjes së Lojërave Olimpike Dimërore 2022, Xi Jinping dhe Vladimir Putin deklaruan një “miqësi pa kufij midis dy shteteve, pa zona të ndaluara bashkëpunimi”, duke premtuar se do të qëndrojnë përkrah njëra tjetrës në konfliktet rreth Ukrainës dhe Tajvanit dhe do të bashkëpunojnë më shumë kundër Perëndimit.
A është bërë i vërtetë makthi i Perëndimit për një marrëdhënie kino-ruse që evoluon në një “aleancë autoritare”, dhe që vepron kundër demokracive liberale perëndimore?
Vendimi i fundit të Bankës Aziatike të Infrastrukturës dhe Investimeve (AIIB), e dominuar kryesisht nga Kina, për të ngrirë huadhënien për Rusinë dhe Bjellorusinë për shkak të luftës së Ukrainës dhe sjelljes së vendit në Këshillin e Sigurimit të OKB-së ka vënë në pikëpyetje marrëdhënien midis tyre.
Agresioni rus do të vërë në pikëpyetje edhe përfitimet e bashkëpunimit gjithnjë e më të ngushtë midis Kinës dhe Rusisë në shumë fusha. Varësia e Rusisë nga tregjet perëndimore mbetet e fortë pavarësisht nga një rritje masive në shkëmbimet tregtare kino-ruse gjatë dhjetë viteve të fundit, raporton abcnews.al.
Vendi nuk është në gjendje të zëvendësojë plotësisht marrëveshjet e tij ekonomike me Perëndimin për arsye logjistike, teknologjike dhe financiare. Ajo që ishte një surprizë e madhe jo vetëm për Moskën, por edhe për Pekinin, ishte reagimi i paprecedentë i vendeve perëndimore dhe aleatëve të tyre në Azi ndaj agresionit rus, për nga shpejtësia, shtrirja dhe efektiviteti i tij.
Ky kundërsulm ishte në kontrast të thellë me atë që elitat ruse kanë besuar prej kohësh. Lufta kundër Ukrainës do të njihet si një moment vendimtar në strategjinë e mbrojtjes, dhe jo vetëm midis demokracive perëndimore, duke qenë se arkitektura e sigurisë së të gjithë kontinentit Euroaziatik është e rrezikuar,
Cilido qoftë fati i Ukrainës, do të ketë pasoja të dëmshme për Rusinë, por edhe për Kinën. Për Rusinë, pabarazitë strukturore të marrëdhënieve të saj me Kinën janë të shumëfishta: një model eksporti i bazuar në burime, një popullsi në rënie dhe në plakje, dhe mangësi në qeverisjen e saj të brendshme.
Për shkak të regjimit të ashpër të sanksioneve, pozicioni asimetrik i Rusisë brenda partneritetit – të paktën në aspektin ekonomik dhe teknologjik vetëm do të përkeqësohet, duke i dhënë Kinës një avantazh në importet e energjisë.
Kjo hedh dyshime nëse Kina do të bashkohet në ndonjë “partneritet modernizimi”, të cilin BE-ja ia kishte ofruar Rusisë në 2010.
Por çfarë do të mësojë Kina nga ky konflikt?
Ajo që tashmë mund të thuhet është se vendi do të përshpejtojë përpjekjet e tij për të forcuar ekonominë e vendit.
Garë e re globale e armëve
Valët tronditëse të recesionit ekonomik do të ndikojnë në ekonominë e Kinës, pasi modelet e konsumit dhe strategjitë e investimeve në Perëndim do të ndryshojnë në mënyrë dramatike. Vetë Ukraina është një partner i madh tregtar i Kinës për sa i përket mallrave bujqësore dhe armëve, raporton abcnews.al.
Tashmë po shohim një raund të ri në garën globale të armëve midis fqinjëve të Kinës, si Koreja e Jugut, Japonia dhe Tajvani. Të gjitha këto zhvillime janë në kontrast të plotë me mjedisin e qëndrueshëm ndërkombëtar, të cilin Kina e sheh si parakusht për ngritjen dhe prosperitetin e saj.
Për sa kohë që pluhuri i luftës nuk është ulur dhe nuk janë gjetur zgjidhje për t’i dhënë fund konfliktit, është e vështirë të gjykojmë implikimet afatmesme dhe afatgjata të luftës në marrëdhëniet Rusi-Kinë.
Sfida më e madhe strategjike për Europën është fuqizimi i Kinës. Çdo përpjekje për të forcuar aftësitë dhe qëndrueshmërinë e Europës duhet të matet kundrejt këtij horizonti më të gjerë strategjik dhe me sanksione shumë më të larta sesa në konfliktin aktual.
Pasojat më të dëmshme do të jenë në marrëveshjet shumëpalëshe dhe përpjekjet për të përballuar sfidat globale si ndryshimi i klimës ose shëndetësia globale. Agresioni i Rusisë e ka izoluar plotësisht vendin në skenën globale; Mbështetja e Kinës për Rusinë ka mbjellë dyshime të mëtejshme për vendin si një partner i besueshëm në një rend global të bazuar në rregulla.
Gjëja e fundit që na duhet tani është një botë e përçarë.
